افراد فاقد اعتماد به نفس چه علائمی دارند؟ 7 روش برای افزایش اعتماد به نفس

اعتماد به نفس یا (Self Confidence) تقریبا در تمامی افراد وجود دارد. در بعضی از اشخاص زیاد و در برخی دیگر نیز کم است. البته افرادی نیز هستند که به اندازه‌ای دچار خود کم بینی شده‌اند که می‌توان آن‌ها را فاقد اعتماد به نفس به شمار آورد. این افراد همان‌هایی هستند که معمولا بیشتر از دیگران مضطرب و نگران به نظر می‌رسند. این اشخاص باید برای افزایش اعتماد به نفس خود تلاش کنند که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. کمبود اعتماد به نفس مانند یک بیماری است که روح ما را اذیت می‌کند و باید در اولین فرصت برای بهبود آن تلاش کرد. اولین قدم برای درمان یک بیماری، شناخت علائم آن بیماری است. بنابراین ابتدا باید نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس را در خود شناخته و در گام بعدی برای بهبود آن اقدام کنیم. اما قبل هر چیز بهتر است، مختصری در مورد تعریف اعتماد به نفس با هم گفتگو کنیم.

اعتماد به نفس چیست؟

حتما تاکنون اتفاق افتاده است که ما اطرافیانمون، فردی را از لحاظ اعتماد به نفس مورد ارزیابی قرار داده‌ایم. به عنوان مثال در دوران مدرسه همکلاسی داشته‌ایم که بدون اینکه دچار استرس شود، در مقابل چندین نفر به راحتی درس مورد نظر را ارائه می‌داد. در آن موقع افرادی مثل من که هنگام صحبت در مقابل جمع استرس می‌گرفتند، آن فرد را با اعتماد به نفس خطاب می‌کردن. اما شاید با اینکه در طول زندگی بارها از واژه اعتماد به نفس استفاده کرده ایم، این توانایی را نداشته باشیم که تعریف دقیقی از آن ارائه دهیم. برای افزایش اعتماد به نفس، ابتدا باید تعریف مناسبی از آن در ذهنمان داشته باشیم.

طبق این تعریف ما به دو نکته مهم اشاره کردیم: داشتن مهارت و باور ذهنی نسبت به انجام درست آن کار

1- داشتن مهارت: اولین قدم برای به وجود آمدن اعتماد به نفس، داشتن مهارت است. به عنوان مثال اگر من هیچ مهارتی در برنامه نویسی نداشته باشم، هنگام صحبت با یک برنامه نویس در مورد این حرفه، اعتماد به نفس کمتری خواهم داشت. بنابراین نباید بگوییم که فلانی در همه مواقع دارای اعتماد به نفس است. با وجود اینکه من در برنامه نویسی هیچ تجربه‌ای ندارم، اما در زمینه تولید محتوا اطلاعات خوبی دارم. پس من در زمینه نویسندگی سایت، اعتماد به نفس دارم.

2- باور ذهنی نسبت به انجام درست آن کار: در کنار داشتن مهارت، فرد باید به این باور رسیده باشد که توانایی انجام آن کار را دارد. به عنوان مثال ممکن است شخصی دانش برنامه نویسی را داشته باشد، ولی هیچ گاه حتی یک کد هم نزند. در واقع او از شروع کردن ترس دارد و باید برای افزایش اعتماد به نفس خود تلاش کند.

افراد فاقد اعتماد به نفس چه علائمی دارند؟

از تغییر کردن، می‌ترسند

یکی از نشانه‌های افراد فاقد اعتماد به نفس این است که آن‎‌ها تمایلی به تغییر ندارند. به عبارتی دیگر آن‌ها برای خود یک منطقه امن ایجاد کرده و هیچ گاه آن را ترک نمی‌کنند. ممکن است این اشخاص در وضعیت نامناسبی از لحاظ مالی و یا عاطفی باشند، اما هیچ تلاشی انجام نمی‌دهند که از آن وضعیت بیرون بیایند. همچنین آن‌ها از آینده نیز ترس دارند و نمی‌توانند به زمان حال تمرکز کنند. افکار آن‌ها اغلب از نوع منفی و نگرانی بوده و به همین جهت به مرور زمان از لحاظ روحی آسیب می‌بینند.

خود را با دیگران مقایسه می‌کنند

از دیگر علائم اشخاصی که اعتماد به نفس ندارند، این است که مدام خود را با دیگر افراد مقایسه می‌کنند. البته این مقایسه بیشتر از نوع منفی است که منجر به خود کم بینی می‌شود. به عنوان مثال خود را با دوستش مقایسه می‌کند که ماشین ندارد! در حالی که ممکن است خود او دارای ویژگی‌ها یا امتیازاتی باشد که دوستش ندارد. اما او فقط به موارد منفی دقت می‌کند و این موارد باعث می‌شود که اعتماد به نفسش نیز روز به روز کمتر شود. اگر شما هم دارای این چنین ویژگی هستید باید برای افزایش اعتماد به نفس خود تلاش کنید.

مسئولیت پذیر نیستند

گزینه بعدی در مورد افراد فاقد اعتماد به نفس، عدم مسئولیت پذیری آن‌هاست. در حقیقت این افراد مدام ناکامی‌ها و شکست‌های خود را به گردن همه چیز می‌اندازند، جز خود. در نقطه مقابل افراد دارای اعتماد به نفس هستند که همیشه صد در صد مسئولیت زندگی خود را قبول می‌کنند. اگر بخواهیم کمی در موضوع دقیق تر شویم، باید بگوییم که افراد فاقد اعتماد به نفس، می‌خواهند که خود را پشت نقاب توجیهات و بهانه تراشی‌های خود قایم کنند.

در جمع هم احساس تنهایی می‌کنند

حضور در جمع یا مهمانی، بهانه‌ای است برای اینکه لحظاتی از تنهایی خود بیرون آمده و از گفتگو با دیگران لذت ببریم. اما افراد فاقد اعتماد به نفس، در جمع هم احساس تنهایی کرده و توانایی ارتباط خوب و مؤثر را با دیگران ندارند. این اشخاص ممکن است اینطور پیش خودشان فکر کنند که اگر در جمع صحبت کنند، سوتی بدهند و مورد تمسخر دیگران قرار بگیرند. در درون خودتان جستجو کنید و ببینید که تا چه میزان، این گزینه در مورد شما صدق می‌کند. اگر مقدار آن زیاد است، باید برای افزایش اعتماد به نفس خود اقدام کنید.

نظرات خود را ابراز نمی‌کنند

فردی که اعتماد به نفس کمی دارد، این توانایی را ندارد که نظرات یا عقاید خود را ابراز کند. خب دلیل این نیز کاملا مشخص است و ترس می‌تواند منشا آن باشد. ممکن است آن فرد به خود فکر کند که در صورت ابراز عقاید خود، مورد تمسخر دیگران قرار گرفته و یا اینکه با نظرات او مخالفت کنند. از سوی دیگر این اشخص معمولا زود از عقیده خود برگشته و نظرات دیگران را قبول می‌کنند. البته ممکن است گاهی نظرات ما درست نباشند و با شنیدن عقیده فردی دیگر، نظر او را قبول کنیم. اما افراد فاقد اعتماد به نفس، با اینکه ممکن است نظرشان تا حدودی نیز درست باشد، به خاطر اینکه با طرف مقابل بحث نکنند، زود از عقیده خود باز می‌گردند.

نیاز به تأیید شدن از سوی دیگران

افراد فاقد اعتماد به نفس، همه را می‌بینند به جز خودشان. به عبارتی دیگر آن‌ها تمایل زیادی به دیده شدن دارند و همچنین گرفتن تأیید از سوی دیگران. اگر کسی به آن‌ها بی اعتنایی و یا بی توجهی کند، بسیار مورد آزار قرار می‌گیرند. افرادی که دارای اعتماد به نفس هستند، در عین حال که روابط خوبی با دیگران دارند، اجازه نمی‌دهند که هر فردی بر روی آن‌ها تأثیر بگذارد. خلاصه کلام اگر شما نیز از آن دسته از افرادی هستید که نیاز همیشگی برای گرفتن تأیید از دیگران دارید، باید برای افزایش اعتماد به نفس خود کاری انجام دهید.

کمال گرا هستند

این افراد تمایل زیادی به این دارند که در همه چیز به مرتبه عالی دست پیدا کرده و بهترین شوند. به عبارتی برای این اشخاص کلمه متوسط و یا حتی خوب نیز کافی نبوده و دوست دارند که به درجه عالی برسند. از طرفی دیگر همانطور که اشاره شد، ترس نیز در وجود آن‌ها است. به همین دلیل ممکن است هیچ وقت تمام تلاش خود را به کار نگیرند و در ادامه همیشه از نتیجه کار ناراضی هستند. کمال گرایی یکی از ویژگی‌های منفی انسان‌ها بوده که می‌تواند در دراز مدت، اثرات بدی را در جسم و روح ما ایجاد کند.

عدم توانایی در نه گفتن

اشخاصی که برای افزایش اعتماد به نفس خود تلاش کرده‌اند، این توانایی را دارند که به راحتی در مقابل خواسته‌های غیر منطقی دیگران، جواب نه بدهند. اما این موضوع در مورد افراد فاقد اعتماد به نفس صادق نیست. آن‌ها به این دلیل که می‌خواهند همه را از خود راضی نگه دارند، در مقابل خواسته‌های غیر منطقی دیگران جواب مثبت داده و به این صورت مشکلاتی را نیز برای خود به وجود می‌آورند.

ترس در برابر شروع کاری جدید

این مورد را می‌توان به وفور در افراد فاقد اعتماد به نفس مشاهده کرد. شاید بتوان به راحتی همچنین افرادی را در یک اداره و یا یک گروه مشخص کرد و یا به عبارتی این اشخاص تابلو هستند! اگر دقت کنید آن‌ها معمولا در کارهای گروهی شرکت نمی‌کنند و یا در محیط کار خود، خود را سرگرم کارهای خود نشان داده که مبادا کسی به آن‌ها کار جدیدی محول کند! این افراد چه در محیط کاری و چه در زندگی معمولی خودشان، یک محیط امن برای خود ایجاد کرده و به هیچ عنوان دوست ندارند که از آن خارج شوند. از این رو از انجام کارهای جدید فراری بوده و به همین علت، ممکن است از پیشرفت باز بمانند.

زود شکست را قبول می‌کنند

از دیگر خصوصیات افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، این است که آن‌ها زود تسلیم شده و شکست را قبول می‌کنند. این کار به علت پایین بودن اعتماد به نفس در آن‌هاست که به آن‌ها اجازه نمی‌دهد که به رقابت ادامه دهند. یکی از اهداف افزایش اعتماد به نفس، دقیقا این است که ما زود در برابر مشکلات تسلیم نشویم و تا جایی که توان داریم، به مبارزه ادامه دهیم.

روش‌های کاربردی برای افزایش اعتماد به نفس

در زندگی مثبت نگر باشید

اولین و مهم ترین مورد که در بحث افزایش اعتماد به نفس باید اشاره شود، مثبت نگری در زندگی است. این موضوع کاملا درست است که افراد فاقد اعتماد به نفس، معمولا دید منفی نسبت به مسائل مختلف در زندگی دارند. این دیدگاه منفی می‌تواند مربوط به خانواده، دوستان، شغل و روابط اجتماعی شود. اگر واقعا قصد دارید که برای افزایش اعتماد به نفس خود قدم بردارید، باید دید مثبت خودتون را افزایش دهید. در این راستا می‌توانید کتاب‌های مناسب در این زمینه را مطالعه کرده و همچنین با افراد مثبت معاشرت کنید. ویلی نلسون می‌گوید:

به محض اینکه افکار مثبت را با افکار منفی جایگزین کنید، نتایج مثبت در زندگی‌تان ظاهر می‌شود

برای بهبود زبان بدن خود تلاش کنید

امروزه اهمیت زبان بدن و تأثیر آن بر موفقیت بر کسی پوشیده نیست. اگر به سخنرانی افراد مشهوری مانند برایان ترسی نگاه کرده باشید، متوجه خواهید شد که آن‌ها به وفور از زبان بدن استفاده می‌کنند و به همین علت ما محو سخنرانی آن‌ها می‌شویم. به عنوان مثال در هنگام صحبت با یک فرد، تماس چشمی خود را با آن فرد قطع نکنید، این کار باعث افزایش اعتماد به نفس در شما خواهد شد. البته مسلط شدن به زبان بدن یا (Body Language) به این سادگی نیست و باید خیلی برای آن تلاش و تمرین کنید. ولی اگر بتوانید به مرور زمان به آن مسلط شوید، نظر همه را به خود جلب خواهید کرد.

ورزش را از یاد نبرید

گمان نکنم این مورد خیلی عجیب باشد که افراد ورزشکار، اعتماد به نفس زیادی نیز دارند. ورزش واقعا تأثیرات زیادی را بر روی جسم و روح انسان بر جای می‌گذارد که شاید هیچ چیز نتواند جای آن را بگیرد. البته وقتی کلمه ورزش را به کار می‌بریم، به صورت لزوم منظور این نیست که همین فردا برای ثبت نام در یک باشگاه بدنسازی اقدام کنید. ورزش‌های گوناگونی وجود دارند که همگی در جهت افزایش اعتماد به نفس شما تأثیر گذار خواهند بود.

یادگیری خود را متوقف نکنید

شاید شما هم فردی را در بین دوستان یا فامیل‌های خود بشناسید که زمانی که وارد یک جمع می‌شوند، همیشه حرف برای گفتن دارند. البته منظورم در اینجا، آن فردی نیست که مدام پرحرفی کرده و اکثر صحبت‌هایش نیز بیهوده است. بلکه منظورم آن شخصی است که اطلاعات زیادی دارد و دلیل آن نیز مطالعه زیاد او است. در حقیقت زمانی که در یک جمع بحثی شروع می‌شود، آن فرد همیشه حرف‌های تازه و شنیدنی برای گفتن دارد و دیگران نیز با شور و اشتیاق به صحبت‌هایش گوش می‌دهند. خب خودتون تصور کنید که همچین فردی اعتماد به نفس خوبی دارد یا خیر؟

خوش تیپ باشید

انتخاب یک لباس خوب برای پوشیدن، تأثیر زیادی بر افزایش اعتماد به نفس شما دارد. در این هنگام شما حس خوبی نسبت به خودتان دارید و این حس را به دیگران نیز انتقال می‌دهید. از این رو دیگر افراد نیز تمایل بیشتری به ایجاد رابطه با شما داشته و این اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد. وقتی صحبت از خوش پوشی می‌شود، منظورم فقط لباس نیست. بلکه استفاده از عطر خوشبو، کفش‌های مرتب و صورت آراسته نیز همگی در این مقوله جای می‎‌گیرند.

خود را باور داشته باشید

در ابتدای مقاله در مورد تعریف اعتماد به نفس با هم صحبت کردیم و اشاره کردیم که یک قسمت از تعرف آن، مربوط به میزان باوری است که نسبت به خودمان داریم. از خود سوال بپرسید که چه میزان به خودتان اعتماد و باور دارید؟ البته نباید مانند افراد فاقد اعتماد به نفس، کمال گرا بوده و انتظار داشته باشید که همه چیز عالی باشید و بعد شروع کنید. به عنوان مثال ممکن است شما تا به حال هیچ وقت برای یک جمع صد نفره صحبت نکردید. اگر شما به خودتان باور داشته باشید، با تمام ترسی که از این کار دارید، آن را شروع کرده و سپس سعی می‌کنید که به مرور آن را بهبود دهید. بروس لی می‌گوید:

شما تبدیل به چیزی می‌شوید که به آن فکر می‌کنید

فن بیان خیلی مهم است

میزان تسلط شما بر صحبت کردن به صورت گیرا یا همان فن بیان، تأثیر زیادی بر افزایش اعتماد به نفس در شما خواهد داشت. به این منظور باید سعی کنید که به صورت مداوم نقص‌های خود را هنگام صحبت کردن برطرف کرده و به یک سخنران خوب تبدیل شوید. به عنوان مثال سعی کنید که خیلی آرام صحبت نکنید و به جای آن، کلمات را به صورت محکم و از اعماق وجودتان تلفظ کنید.

دست به عمل بزنید

بزارید خیالتون را راحت کنم. تا وقتی که وارد میدان نشده و دست به عمل نزنید، اعتماد به نفس خوبی نخواهید داشت. این مورد در تمامی موارد صدق می‌کند. اگر از شروع یک مهارت جدید ترس دارید، باید از یک جایی آن را شروع کنید. اگر هنگام صحبت کردن مرتب تپق می‌زنید، اشکل ندارد. اینقدر تمرین کنید تا به آن مسلط شوید.

موفقیت‌های قبلی‌تان را به یاد آورید

یکی دیگر از موارد مربوط به افزایش اعتماد به نفس، یادآوری موفقیت‌هایی است که تاکنون داشته‌ایم. اگر در انجام کاری شکست خوردید، کارهایی را به یاد آورید که قبلا انجام داده‌ و در آن‌ها به موفقیت رسیده‌اید. این موضوع در مورد اشخاصی که داری اعتماد به نفس کمی‌ هستند، برعکس است. یعنی اینکه آن‌ها مدام به یاد شکست‌ها و تجربه‌های منفی خود افتاده و این خود باعث می‌شود که حس خوبی نسبت به خود نداشته باشند.

از منطقه امن خود خارج شوید

اگر جز آن دسته از افرادی هستید که برای خود یک منطقه امن ایجاد کرده‌اید، شانس زیادی برای موفقیت نخواهید داشت. به این دلیل که منطقه امن به شما اجازه این را نمی‌دهد که تجربه‌های جدیدی را کسب کرده و به موفقیت‌های بیشتر دست پیدا کنید. به این منظور سعی کنید که منطقه امن خود را کمی کوچک تر کرده و با چالش‌های جدید آشنا شوید.

افزایش اعتماد به نفس کار سختی نیست و هر کسی می‌تواند با توجه به میزان تلاش خود، به آن دست پیدا کند. به این منظور در مرحله اول خودتان را با نشانه‌هایی که در مورد کمبود اعتماد به نفس ذکر کردیم، مورد سنچش قرار دهید. در مرحله بعد سعی کنید که با عمل به روش‌هایی که در این مقاله به آن‌ها ذکر شد، اعتماد به نفس خود را افزایش داده و مسیر رسیدن خود را به موفقیت هموارتر کنید

بهترین خودتان باشید