خلاقیت چیست؟ 9 روش عالی برای افزایش خلاقیت مغز
مسلما همیشه افرادی وجود دارند که در حرفه خود یک سرو گردن از رقبایشان بالاتر هستند و ما آنها را موفق میدانیم. اگر خیلی خوب به کسب و کار آنها دقت کنید، متوجه میشوید که آنها در کارشان نوآوری و خلاقیت زیادی دارند. در این مقاله قرار است دقیقا به همین موضوع بپردازیم، اهمیت و روشهای افزایش خلاقیت مغز. خلاقیت یکی از ویژگیهای بارز مغز بوده که بشر با استفاده از آن توانسته است به پیشرفتهای عظیمی دست پیدا کند.
نوآوری و خلاقیت از همان ابتدا در بشر وجود داشته است، حتی از زمان انسانهای نخستین. در واقع اگر برگردیم به 2.5 میلیون سال پیش، هیچ خبری از پیشرفت و تکنولوژی نیست. در آن دوران هنوز زبان گفتگو اختراع نشده بود و انسانهای نخستین از ایما و اشاره و همچنین زبان بدن، برای برقراری ارتباط استفاده میکردند. به مرور زبان گفتگو و حروف الفبا اختراع شد و اینگونه شاهد تکامل برقراری ارتباط بین انسانها هستیم. پس متوجه میشویم که خلاقیت یکی از مهم ترین عوامل در پیشرفت و رسیدن به موفقیت فردی است. اگر شما نیز علاقه دارید که با راههای افزایش خلاقیت مغز آشنا شوید، در این مقاله همراه ما باشید.
خلاقیت چیست؟
خلاقیت (Creativity) یا نوآوری در واقع یک فرآیند ذهنی است که در طی آن یک ایده جدید و متفاوت به وجود میآید. این ایده میتواند تولید یک محصول جدید که تاکنون وجود نداشته باشد و یا ارائه یک روش جدید برای تولید یک محصول قدیمی. دقت کنید که گاهی اوقات ایدههای گذشته، باعث به وجود آمدن یک خلاقیت تازه میشود. به عنوان مثال فرآیند ساخت ماشین امروزه به طور کلی تغییر کرده است و خودروهای امروزه از نظر ظاهر و قدرت، با ماشینهای ابتدایی قابل مقایسه نیستند. اما نکته اینجاست که ما باید هر شخصی را که با خلاقیت خود، ایدهای را به جامعه تقدیم کرده است را خلاق و ایده پرداز بدانیم. پس ما شخصی که برای اولین بار ماشین را اختراع است و کسی که امروزه ماشینهای پشرفته میسازد را افرادی خلاق و ایده پرداز میدانیم. اما هر کسی نسبت به زمان و امکاناتی که در اختیار داشته، این کار را انجام داده است.
در واقع انسان خلاق، تمام تمرکز خود را جهت پیدا کردن یک روش جدید برای حل یک مسئله یا مشکل میگذارد. در حالی که به نظر خیلیها برای حل آن یک مسئله فقط یک راه حل وجود دارد! برای افزایش خلاقیت مغز باید به این نکته توجه داشته باشید که توانایی ایجاد نوآوی در همه افراد وجود دارد. اما مقدار آن میتواند در افراد مختلف به صورتهای متفاوت وجود داشته باشد. بنابراین هر کسی میتواند برای پرورش قدرت خلاقیت خود تلاش کند و به نتیجههای خوبی نیز برسد. خلاقیت به نوعی ترکیبی از دو فرآیند فکر کردن و تولید کردن است.
به عبارتی دیگر شما ابتدا با تخیل یا هر چیز دیگری به یک ایده دست پیدا میکنید که به این مرحله فکر کردن میگویند. هیچ کسی تاکنون فقط با فکر کردن به یک ایده ناب دست پیدا نکرده است، بنابراین کار بعدی شما اجرایی کردن ایده تان است. باید گفت که این دو مرحله هر کدام دارای اهمیت بسیار زیادی هستند و نباید از هیچ کدام غافل شد. اینکه به صورت ناگهانی یک ایده در ذهنتان جرقه بزند، خیلی خوب است. اما شما باید بتوانید آن فکر را عملی کنید. به یاد داشته باشید که داشتن خلاقیت و ایده بدون اجرایی کردن آنها هیچ ارزشی ندارد. استیو جابز این نکته را به خوبی به ما یاد آوری میکند:
جسارت اجرایی کردن ایدههایت را داشته باش و گرنه جهان پر بوده است از ترسوهای خوش فکر
یکی از دلایلی که باعث شده است انسان از قدرت نوآوری خود زیاد استفاده کند، کسب لذت از آن است. تحقیقات دانشمندان ثابت کرده است که بروز خلاقیت در بعضی از افراد باعث به وجود آمدن لذت در آنها میشود. مانند زمانی که در حال گرسنگی، مشغول خوردن یک غذای خوشمزه میشویم. نکته فوق میتواند این حقیقت را برای ما روشن کند که چرا یک نقاش ساعات طولانی را برای تمام کردن تابلوی نقاشی اش صرف میکند.
چرا خلاقیت مهم است؟
هدف از افزایش خلاقیت مغز، ایجاد نوآوری و بیان ایدههای جدید و قابل اجرا است که برای جامعه مفید باشد. در این جمله ما به چند کلمه اساسی اشاره کردیم: ایدههای جدید، قابل اجرا و مفید. این سه مورد از مهم ترین ویژگیهای یک ایده ناب است. یک ایده باید نو باشد، یعنی اینکه مشابهی نداشته باشد. دومین ویژگی یک ایده قابل اجرا بودن آن است، چرا که در غیر این صورت ارزشی ندارد. و سومین خصوصیت یک ایده، مفید بودن آن است.
یکی از مزایای داشتن خلاقیت این است که انسان میتواند با استفاده از آن کارهایش را ساده و ساده تر انجام دهد. به همین جهت است که داشتن خلاقیت یکی از مهم ترین مهارتها در سال 2020 است. بشر همیشه به دنبال راههایی بوده است که کارهای سخت را آسان تر کند و به همین دلیل همیشه از خلاقیت خود استفاده میکند. از این رو ما برای افرادی مانند ادیسون و استیو جابز بسیار ارزش قائل هستیم. به این دلیل که آنها با استفاده از خلاقیت خودشان، خدمات ارزنده ای را به جامعه بشری تقدیم کرده اند. داشتن خلاقیت در دنیای کسب و کار امروز بسیار مهم و حیاتی است.
در این دوره رقابت در بین کسب و کارها بسیار شدید شده است و تنها راه ایجاد مزیت رقابتی، افزایش خلاقیت مغز است. شما با استفاده از راههای افزایش خلاقیت قادر خواهید بود مشتریان زیادی را به سمت خود جذب کنید. گاهی اوقات ارائه یک ایده علاوه بر ایجاد مزیت رقابتی، باعث ایجاد صرفه جویی در زمان و هزینه میشود. البته منظور این نیست که شما باید مانند ادیسون یک مخترع باشید. تولید محصولاتی با ویژگیهایی به مراتب بهتر از رقبا، استفاده از روشهایی جدید برای تبلیغات، همگی به نوعی خلاقیت محسوب میشوند. استیو جابز اهمیت خلاقیت در کار را اینطور بیان میکند:
تفاوت یک فرد پیش رو و یک فرد دنبال کننده، در خلاقیت است
این جمله را فردی گفته است که خود در بحث خلاقیت حرفهای زیادی برای گفتن داشته است. استیو جابز تا آخرین لحظات عمرش، به دنبال ایجاد مزیتهای رقابتی در تولید و فروش محصولاتش بود. البته اینطور فکر نکنید که حتما باید ماند استیو جابز دارای یک کسب و کار بزرگ باشید که از خود خلاقیت نشان دهید. افزایش خلاقیت مغز همیشه و در همه جا به شما کمک خواهد کرد که در کار خود موفق تر باشید.
بررسی موانع بروز خلاقیت
همانطور که اشاره کردیم، خلاقیت در همه افراد وجود دارد. اما عواملی وجود دارد که باعث میشود بعضی از افراد به این نتیجه برسند که چیزی به اسم خلاقیت در آنها اصلا وجود ندارد. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد:
افرادی که دارای اعتماد به نفس کمی هستند
موفقیت در هر کاری رابطه مستقیمی با میزان اعتماد به نفس دارد. اگر فردی به این نتیجه برسد که به هیچ عنوان خلاق و ایده پرداز نیست، این موضوع به واقعیت تبدیل میشود.
ترس از شکست خوردن
گاهی اوقات ما از خود خلاقیت بروز نمیدهیم، به این دلیل که فکر میکنیم ایده ما به درد نخور است. زمانی که ایدهای به ذهنتان خطور میکند، آن را یادداشت کنید. اینکه آن ایده خوب است یا نه، نیاز به بررسی و مشورت دارد. گاهی اوقات ایده شما خوب نیست، اما میتوانید با انجام تغییراتی آن را به یک فکر خلاقانه خوب تبدیل کنید.
تمایل به مثل بقیه بودن
نباید مثل دیگران فکر کرده و مانند آنها عمل کنید. مگه شما ربات هستید؟! بسیاری از افراد درگیر زندگی روزمره خود بوده و هیچ گاه به نوآوری فکر نمیکنند. وظیفه شما این است که گاهی اوقات به طور متفاوت فکر کنید و برای افزایش خلاقیت مغز خود تلاش کنید.
چگونه خلاقیت خود را افزایش دهیم؟
اما رسیدیم به مهم ترین بخش این مقاله که راههای افزایش خلاقیت میباشد. فکر میکنم تا این قسمت علاقه پیدا کرده باشید که خلاقیت خود را افزایش دهید. در ادامه با روشهایی آشنا میشوید که باعث افزایش خلاقیت مغز در شما میشود.
به سفر بروید
سفر کردن به معنای واقعی شما را با تجربههای جدید آشنا ساخته و این خود میتواند باعث افزایش خلاقیت مغز شود. با سفر کردن شما با آدمهای مختلف ارتباط برقرار کرده و از مکانهای جدید دیدن میکنید. البته منظورم از سفر این نیست که یک بلیط هواپیما بخرید. میتوانید ماجراجوییهای خود را ابتدا از شهر خود شروع کنید. جاهایی بروید که تاکنون نرفته اید. در مرحله بعد به شهرهای مختلف بروید و از سفر خود لذت ببرید. به طور حتم جاهای بسیار زیبایی در ایران وجود دارد که تاکنون از آنها دیدن نکرده اید.
در یک کلاس آموزشی شرکت کنید
یکی از تمرینهای افزایش خلاقیت، شرکت در انواع دورهها یا کلاسهای آموزشی میباشد. سعی کنید که به آن کلاس علاقه داشته باشید و در ضمن از این فرصت استفاده کنید که مهارتهای خود را بهبود دهید. یکی از کارهایی که من خودم انجام دادم و راضی نیز هستم، تهیه یک دوره آموزشی فن بیان بود. لازم نیست که حتما به صورت حضوری در آن کلاس شرکت کنید. امروزه کلاسهای آنلاین به صورت فراوان در سطح اینترنت وجود دارد. یادگیری یک مهارت تازه یعنی افزایش خلاقیت مغز.
مطالعه کنید
اگر به هیچ کدام از دو گزینه بالا علاقه ندارد، مطالعه را چاشنی زندگی خود کنید. در هنگام مطالعه، ذهن خود را به صورت کلی آزاد بگذارید و اجازه دهید که تولید فکر و ایده کند. در هنگام مطالعه کتاب، انگار وارد یک دنیای دیگری شده اید و این فرصت به شما داده میشود که برای افزایش خلاقیت خود تلاش کنید. لازم نیست که حتما به کتاب فروشی رفته و یک کتاب گران قیمت بخرید. امروزه کتابهای فراوانی در قالب کتاب اکترونیکی وجود دارد که میتوانید به صورت رایگان از آنها استفاده کنید. اگر حوصله کتاب خواندن ندارید، باز هم راههایی است. میتوانید با گوشی یا کامپیوتر به گوگل وارد شده و با سرچ در مورد موضوع مورد علاقه تان، شروع به مطالعه کنید
رویا پرداز باشید
سعی کنید که برای دقایقی واقعیتهای زندگی خود را کنار گذاشته و به ذهن خود اجازه دهید که به صورت آزادانه سفر کند. فرض کنید که غول چراغ جادو در مقابل شما ظاهر شده و هر چیزی که آرزو کنید را به واقعیت تبدیل خواهد کرد. مطمئن باشید که رویا پردازی و تخیل یکی از راههای مؤثر جهت افزایش خلاقیت مغز میباشد. اینشتین جمله معروفی در مورد تخیل دارد:
قوه تخیل همه چیز است. قوه تخیل پیش نمایش جاذبههای آینده زندگی است
کودک درون خود را بیدار کنید
آیا فکر میکنید که با افزایش سنتون دیگه نباید به دوران کودکی خود برگردید؟ کودکان دارای خلاقیت زیادی هستند، به این دلیل که آنها معمولا بسیار کنجکاو بوده و حد و مرزی برای خود قائل نمیشوند. بنابراین برای پرورش قدرت خلاقیت خود، کودک درون خود را بیدار کنید.
ذهن خود را ورزش دهید
گاهی اوقات پیش میآید که نیاز به یک ایده دارید، ولی هرچه به مغز خود فشار میآورید، از خلاقیت خبری نیست. در این صورت بهتر است که ذهن خود را ورزش دهید. میتوانید از پیاده روی و یا ورزشهای پیشرفته تری مانند یوگا استفاده کنید. من خودم هرروز با یک هنزفری به پارک میروم و پباده روی میکنم. خیلی از اوقات ایدههای جالبی در این اوقات به ذهنم خطور میکند.
موسیقی گوش کنید
گوش دادن به موسیقی به معنای واقعی یکی از تمرینهای افزایش خلاقیت مغز میباشد. البته طبق بعضی از پژوهشهای علمی، گوش دادن به موسیقی هنگام کار نیز در افزایش خلاقیت مؤثر است. البته این کار ممکن است برای بعضی از افراد مناسب نبوده و حواس آنها را پرت کند.
با افراد خلاق ارتباط برقرار کنید
اخلاق و شخصیت ما به گونه ای بوده که با تغییر شرایط زندگی و آدمهای اطرافمون، عوض میشود. سعی کنید که با افرادی که دارای خلاقیت بالایی هستند، بیشتر ارتباط برقرار کنید. مطمئن باشید که این مورد یکی ازراههای افزایش خلاقیت در مغز میباشد.
یک قلم و کاغذ برارید و شروع به نوشتن کنید
نوشتن یکی از راههای جالب و مؤثر جهت افزایش خلاقیت مغز میباشد. تنها کار این است که یک قلم و کاغذ بردارید و شروع به نوشتن ایدههای خود کنید. مهم نیست که چه چیزی به ذهنتان خطور میکند، تنها کار شما این است که خلاقیت خود را بر روی کاغذ بیاورید.
نتیجه گیری
افزایش خلاقیت مغز یکی از بهترین روشها برای رسیدن به موفقیت است. خلاقیت به شما اجازه میدهد که به گونههای متفاوتی فکر کنید و به روشهای گوناگونی نیز به موفقیت دست پیدا کنید. اگر میخواهید که در کسب و کارتان حرفی برای گفتن داشته باشید و از رقبای خود جلو بزنید، باید خلاقیت خود را افزایش دهید. در ضمن باید سعی کنید که ایدههای خود را بررسی کرده و در انتها نسبت به اجرا کردن آنها، اقدام کنید.
بهترین خودتان باشید