معجزه ای به نام عادت های خوب
عادت چیست و چطور در ما شکل می گیرد؟
اگه چند سالی هست که رانندگی می کنید به احتمال زیاد براتون این مورد پیش اومده که: ” در حال رانندگی هستید اما فکرتان جای دیگه کار می کنه و غرق در افکار خودتون شدید، همزمان یه خوراکی هم دارید استفاده می کنید و یا گاهی اوقات با بغل دستی خودتون هم دارید حرف می زنید و در عین حال موسیقی هم در حال بخش هست. خلاصه انگار همه کاری انجام می دهید به جز رانندگی. بعد از چند ساعت متوجه می شوید که به مقصد رسیدید و باید پیاده بشید. اصلا نمی دونید چطوری این همه خیابان و کوچه را پشت سرگذاشتید و به خونه رسیدید. جالبه نه؟!
روز اول رانندگی را یادتون بیارید که اونقدر به جلو توجه داشتید که دماغتون توی شیشه بود نه تنها صدای موسیقی را خاموش می کردید بلکه اگه کسی هم می خواست باهاتون حرف بزنه عصبی می شدید، چرا که احساس می کردید حواستون پرت می شه. خوراکی هم که مطلقا نمی تونستید استفاده کنید.” حال سوال اینجاست که بعد از گذشت چند سال چه اتفاقی افتاده که با کمال آرامش رانندگی می کنیم و البته حواسمون هم نیست؟ این معجزه عادت های خوب هست. عادت های خوب که با تمرین ساخته شده اند و می خوایم بیشتر راجع بهشون صحبت کنیم.
راستی عادت های بد چطور؟
توی این دنیا که همه چیز مدرن میشه عادت ها هم در حال بروز شدن هستن. شاید تا 30 سال پیش هر که می خواست یه عادت بد را مثال بزنه می گفت عادت سیگار کشیدن اما حالا دیگه موبایل+شبکه های اجتماعی (که البته خیلی خوب و باحال هستن) برای بعضی ها تبدیل به یه عادت بد شده. توی یک مصاحبه دیدم که افراد می گفتن ما هر 5 دقیقه یک بار باید تمام شبکه های اجتماعی خودمون را چک کنیم تا پیام ها را بررسی کنیم. این کار واقعا تمرکز را از ما می گیره و باید زودتر با عادت های خوب جایگزین کنیم.
بذار یه مثال بزنم؛ چند سال پیش روی تلفن همراهم یک اپلیکیشن خبری بود که خیلی بهش عادت کرده بودم. سعی می کردم هر نیم ساعت آخرین اخبار روز، هم از نوع سیاسی، ورزشی، هنری و … را بخونم. بعد از یه مدت به خودم اومدم و احساس کردم که این کار داره وقت زیادی از من می گیره. البته یه سوال هم برام به وجود اومد: ” به خودم گفتم: توی این مدت که آخرین خبرها را می خوندی چه تغییری در زندگیت رخ داده؟ آیا حالت بهتر شده یا بدتر؟” کمی باخودم کلنجار رفتم و خیلی سعی کردم خودم را توجیه کنم که یه انسان باید نسبت به اخبار جامعه خودش غافل نباشه، باید بدونیم چه اتفاقی داره میافته و کلی توجیه دیگه…
مجدد از خودم دو سوال بالا را پرسیدم و گفتم حداقل به خودت دروغ نگو و رو راست باش. کمی فکر کردم و گذشته خودم را مرور کردم دیدم با مطالعه این خبرها نه تنها هیچ تغییری در من و زندگی من رخ نداده بلکه از درون هم حال روحیم داشت بد می شد و تبدیل به کوهی از اطلاعاتی می شدم که روز بعدش فاسد می شد و مجدد اطلاعات جدید. اپلیکیشن را پاک کردم و تا یک هفته تحمل کردم که دیگه این کار را نکنم. راستش سخت بود و زیاد وسوسه برانگیز.
باز خودم را گول زدم و نصبش کردم و یک ماه دیگه خبرها را خوندم. کم کم احساس کردم نگرانی هایی سراغم میاد که علت خاصی نداره. خودم حدس زدم که از کجا آب می خوره و دوباره پاکش کردم.
ویلیام جیمز روانشناس معروف میگه:
عملکرد مغز در تغییر عادات و نکته جالب ماجرا
حالا قبل از این که ادامه داستان را با هم مرور کنیم باید یه مقدمه ای از عملکرد مغز در تغییر عادات براتون بگم. جمله زیر خیلی مهم هست و می خوایم ازش استفاده کنیم.
هنگام ساخت عادت توی مغز ما چه اتفاقی میافته؟
مثال ماشین که اول گفتم که یادتون هست. وقتی ما کاری را تمرین می کنیم از نظر فیزیکی در مغز ما اتفاقاتی می افته که تونستن با عکس برداری اون را نشون بدن. در واقع با تمرین و تکرار، یک رشته عصبی در مغز ما شکل می گیره که باعث می شه نورن های عصبی بتونن به راحتی تبادل اطلاعات را از طریق این رشته ها انجام بدن. هر چه تمرین بیشتر بشه نه تنها این رشته ضخیم تر می شه بلکه رشته های دیگه ای هم از یک سلول مغز به سلول دیگه وصل می شه. به نظر شما چرا مغز این کار را انجام میده؟ باید یک اصل کلی دیگه هم براتون بگم.
همشه بهترین خودتان باشید
